مجموعه سوالات درس به درس ادبيات فارسي 3 عمومي
درس اول
ما همچنان ... / افلاك
لغت1- در جملهي «طاعتش موجب قربت است.» قربت؛ يعني ... نزديكي
2- «تضرّع» ؛ يعني ... : التماس كردن،زاري كردن
3- «رواق» ؛ يعني ... : پيشگاه خانه
4- «اجابت» با چه واژهاي هممعني است؟ پذيرفتن، قبول كردن
املا
5- كدام تركيبها غلط املايي دارند؟ «شهد فايق، نخل باسغ، دست عنابت» باسق، انابت
6- عبارت «واصفان هليهي جمالش به تحيّر منصوب» چند غلط املايي دارد؟ دو (حليه، منسوب)
تاريخ ادبيات
7- «نثر آهنگين» معادل است با ... نثر مسجع
8- ديباچهي گلستان از بهترين نمونههاي ... در ادب فارسي است. تحميديه
9- نثرهاي قديم فارسي به چند دسته تقسيم ميشوند؟ سه دسته (نثر ساده، نثر مسجع و فني، نثر مصنوع و متكلف)
10- «جمالالدين عبدالرزّاق» شاعر كدامقرن است؟ اواخرقرنششم
آرايههاي ادبي11- در عبارت «فرّاش باد صبا را گفته تا فرش زمرّدين بگسترد.» تركيب مشخص شده چه آرايهاي است؟ استعاره
12- مصراع«ابر و باد ومه وخورشيد وفلك»چهآرايهايدارد؟مراعاتنظير
13- «دايهي ابر بهاري» چه آرايهاي است؟ تشبيه
درك مطلب و دانستنيهاي درس
14- «سر به جيب مراقبت فرو بردن» ؛ يعني ... : قلب خود را از هرچه غير خدا حفظ كردن
15- «مكاشفت» در اصطلاح عرفاني چيست؟ پيبردن به حقايق
16- در مصراع «ايزد كه رقيب جان خرد كرد» رقيب كدام معنا را دارد؟ نگهبان
17- منظور از مصراع «نام تو رقيب نام خود كرد» چيست؟ منظور آمدن نام پيامبر بعد از نام خدا در برخي از آيات است.
18- منظور شاعر از (بينشان) در مصراع «بيدل از بينشان چه گويد باز؟» كيست؟ خداوند
درس دوم
رزم رستم و اسفنديار
لغت
1- «پوششي كه جنگاوران قديم به هنگام جنگ ميپوشيدند.» مترادف با چه واژهاي است؟ برگستوان
2- «باد افره» ؛ يعني ... : مجازات
3- در مصراع «خرد را مكن با دل اندر مغاك» مغاك كدام معني را دارد؟ جاي فرو رفته، گودال
4- «مسالمت» ؛ يعني ... : خوشرفتاري
تاريخ ادبيات
5- «حماسه» چند زمينهي اصلي دارد؟ چهار زمينه
6- وجود «ديو سپيد و اسفنديار رويينتن» بيانگر كدام زمينهي حماسه است؟ خرق عادت
آرايههاي ادبي
7- مصراع «خمآورد بالاي سرو سهي» چه آرايهاي دارد؟ استعاره
8- بيت «ز سمّ ستوران در آن پهن دشت / زمين شش شد و آسمان گشت هشت» چه آرايه دارند؟ اغراق
9- واژههاي قافيه در بيت «بهسان پلنگي كه بر پشت گور / نشيند برانگيزد از گور شور» چه آرايهاي دارند؟ جناس
درك مطلب و دانستنيهاي درس
10- «برآن بارهي پيل پيكر نشست» ؛ يعني ... : سوار بر اسب بزرگ خود شد.
11- «بر آراي كار» كدام معني را دارد؟ آماده باش
12- معني «مگير» در مصراع «به باد افره اين گناهم مگير» چيست؟ بازخواست مكن
13- «خرد را مكن با دل اندر مغاك» ؛ يعني ... : برخلاف عقل و احساس خود عمل مكن.
14- مصراع «پي پوزش و نام و ننگ آمدم» كدام معني را دارد؟ براي حفظ آبرو آمدهام.
15- «زخم سران» ؛ يعني ... : ضربت جنگاوران
16- بيت «من امروز ني بهر جنگ آمدم / پي پوزش و نام و ننگ آمدم» بيانگر چيست؟ صلحجويي
17- «...درجنگ از پاي درآمدند.» ؛ يعني ... : در جنگ كشته شدند.
درس سوم
كمالالملك
لغت
1- «مطاع» ؛ يعني ... : اطاعت شده
2- «صيانت» به چه معني است؟ نگهداري
3- «شمايل» ؛ يعني ... : چهره و صورت
4- «رعشه» كدام معني را دارد؟ لرزش، لرزه
املاء
5- كدام تركيبها املاي نادرست دارند؟ «حسبالامر،حرف محمل، تجويز اطبّا» : حرف مهمل
تاريخ ادبيات
6- نام اصلي «كمالالملك» چيست؟ محمد غفاري
7- «هزاردستان» اثر كيست؟ علي حاتمي
8- «تالار آيينه» از كيست؟ كمالالملك
آرايههاي ادبي
9- «يلهقربان شيرين» چه آرايهاي دارد؟ حسآميزي
10- «سرچهار تا شاه رو خوردي» چه آرايهاي دارد؟ كنايه
11- «هفتخط بودن» كنايه است از ... : نهايتنيرنگبازي
درك مطلب و دانستنيهاي درس
12- «شما كه پرده از صورت شاه شهيد ساختهايد ...» منظور از «شاه شهيد» كيست؟ ناصرالدينشاه
13- «از رونق و اعتبار افتاده» هممعني با چه واژهاي است؟ دِمُده
14- «ربّالنوع وجاهت» به چه معني است؟ الههي زيبايي
15- واژهي «نظميّه» معادل چه واژهي امروزي است؟ نيروي انتظامي
16- «خودرا در آن متّهم گردانيد» ؛ يعني ... : به شك و ترديد افتاد.
17- «صنايع مستظرفه» ؛ معادل است با : هنرهاي ظريف
18- «ملوك مددكار ملكالموت باشند». به چه معني است؟ پادشاهان ستمگر باشند.
19- «خوابي برايش ديدم.» ؛ يعني ... : برايش نقشهاي كشيدم.
20- «طايفهي طرّاران» چه معني ميدهد؟گروه دزدان
درس چهارم
عناصر داستان / گاو
لغت
1- «چمباتمه زده» ؛ يعني ... : چهار زانو نشسته
2- «نفلهشدن» به چه معني است؟ نابود شدن
3- «نشخوار كردن» ؛ يعني ... : جويدن
4- «چوبي بلند كه اسبها را به دو طرف آن بندند.» معادل كدام واژه است؟ يوغ
تاريخ ادبيات
5- داستان«گاو»ازكدامكتاب«ساعدي»گرفته شدهاست؟ عزاداران بَيَل
6- كارگردان فيلم «گاو» كيست؟ داريوش مهرجويي
7- نويسندهي رُمان «كليدر» كيست؟ محمود دولتآبادي
8- «دون كيشوت» اثر كدام نويسنده است؟ سروانتس
درك مطلب و دانستنيهاي درس
9- عبارت «اومده كنار استخر، داره خودشو ميزنه و گريه ميكنه.» چه نوع نثري است؟ نثر شكسته
10- «آفتاب تازه زده بود.» ؛ يعني ... : آفتاب تازه طلوع كرده بود.
11- «شنيدن بو» چه آرايهاي است؟ حسآميزي
12- «دماغت چاقه» كنايه است از اين كه ... : حالت خوب است.
13- «شلنگ انداختن» ؛ يعني ... : تند دويدن
14- «كدخدا با تحكّم گفت ...» كدام معني را دارد؟ كدخدا با تندي و درشتي گفت.
15- «همه چي رو به راس» ؛ يعني ... : همه چيز آماده است.
16- مهمترين عناصر داستان چند دستهاند؟ پنج دسته
17- هسته يا طرح داستان به حوادث داستان ... ميبخشد. وحدت هنري
درس پنجم
گل دستهها و فلك
لغت
1- «كراهت» ؛ يعني ... : زشت و ناپسند
2- «متولّي» به چه معناست؟ سرپرست
3- «پاپيشدن» كدام معني را دارد؟ پيگير بودن
4- «سُقلمه» ؛ يعني ... : ضربه با گوشهي مشت
تاريخ ادبيات
5- «مدير مدرسه» اثر كيست؟ جلال آل احمد
6- داستان «گل دستهها و فلك» از كدام كتاب «جلال آل احمد» گرفته شده است؟ پنج داستان
7- آثار«جلالآلاحمد»بهچند دستهيكلي تقسيمميشود؟ چهار دسته
آرايههاي ادبي
8- جملهي «باز رفتيم تو نخ گلدستهها» چه آرايهاي دارد؟ كنايه
9- در جملهي «گنبد عين تخممرغ خيلي گندهاي بود.» مشبه به كدام پاسخ است؟ تخم مرغ
10- «خيلي دل داشت.» كنايه است از ... : جرئت داشت.
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- «چنگ به دل زدن» ؛ يعني ... : جذّاب بودن
12- «گُله به گُله» كدام معني را دارد؟ اين جا و آنجا
13- «به صرافت افتادم» ؛ قصد كردم
14- عبارت «زورخونه چه دخلي داره به اين گلدستهها» دخل داشتن ؛ يعني ... : ربط داشتن
15- «با قفلش كند و كو كرديم» به چه معني است؟ با قفلش رو رفتيم
16- «محل نگذاشتن» ؛ يعني ... : توجه نكردن
17- «عموي من زورخانه كار بود» زورخانه چه محلي است؟ محل ورزش باستاني
18- آيا «گلدستهها و فلك» داستاني نمادين است؟ بلي، تمايل انسان به آزادي را بيان ميكند.
درس ششم
قاضي بست
لغت
1- «برنشستن» ؛ يعني ... : سوار شدن
2- «نماز پيشين» به چه معناست؟ نماز ظهر
3- «ضيعت» ؛ يعني ... : زمين زراعتي
4- معني «توقيع» چيست؟ امضا
املاء
5- عبارت «بانگ و حزاحز و قريو خواست. امير برخواست.» چند غلط املايي دارد؟ چهار غلط (هزاهز، غريو، خاست، برخواست)
تاريخ ادبيات
6- موضوع اصلي كتاب «تاريخ بيهقي» چيست؟ تاريخ سلطنت مسعود غزنوي
7- نام ديگر «تاريخ بيهقي» چيست؟ تاريخ مسعودي
درك مطلب و دانستنيهاي درس
8- «آب نيرو كرده بود.» به چه معناست؟ فشار آب زياد شده بود.
9- جملهي «وهنر آن بود ...» ؛ يعني ... : بخت يار بود.
10- «امير مثال داد.» ؛ يعني ... : اميرفرمان داد.
11- «حلالبيشبهت باشد.» بهچه معني است؟ بدون شك حلال است.
12- مفهوم عبارت «پيغامي است سوي بونصر در بابي.» چيست؟ براي بونصر دربارهي موضوعي، پيغامي است.
13- «دبير كافي» ؛ يعني ... : دبير لايق
14- «درعهدهي ايننشوم» ؛ يعني... : مسئوليت اين كار را نمي پذيرم.
15- «اوخداوند ولايتاست»بهچهمعني است؟ او صاحب مملكت است.
16- «حُطام دنيا» كنايه است از ... : مال دنيا
17- عبارت «ورز و وبال اين چه به كار آيد؟ كدام معني را دارد؟ گناه و عذاب اين (كار) چه فايدهاي دارد.
درس هفتم
بيهقي و هنر نويسندگي او
لغت
1- «زعارت» ؛ يعني ... : تندخويي
2- «فتنهانگيزي» با چه واژهاي مترادف است؟ تضريب
3- در عبارت «موي سر ماليده، زير دستار پوشيده كرده» ماليده به چه معني است؟ مرتب
4- به بيان مقصود در كوتاهترين لفظ و كمترين عبارت، چه ميگويند؟ ايجاز
املاء
5- عبارت «بيهقي معلومات و محفوظات فراوان و ذوقي روشن در نويسندهگي داشت.» كدام واژه نادرست نوشته شده است؟ نويسندگي
6- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «عنان قلم، مهاورات اشخاص، هبري رنگ» : دو (محاورات ،حبري)
تاريخ ادبيات
7- «نثر تاريخ بيهقي» چه نوع نثري است؟ نثر مرسل
8- تاريخ بيهقي در عين حقيقت پژوهي، به چه صورت نوشته شده است؟ رماني گيرا و دلچسب
درك مطلب
9- «برخويشتن ميژكيد.» كدام معني را دارد؟ غرولند ميكرد.
10- «سخن تمام راندن.» ؛ يعني ... : حق مطلب را ادا كردن
11- مفهوم جملهي «نيك از جاي شدن» چيست؟ از كوره در رفتن.
12- مفرد كلمهي «سجايا» كدام واژه است؟ سجيه
13- «خّلقگونه» ؛ يعني ... : كهنه
14- عبارت «اين بوسهل مردي امامزاده و محتشم بود.» به چه معني است؟ بوسهل مردي بزرگزاده و داراي شكوه و جلال بود.
15- «گزافگو» ؛ يعني ... : بيهودهگو
16- «جبّهاي داشت حبري رنگ» ؛ يعني ... : جامهاي داشت كبود رنگ
17- «امير از آن جهان آمده،» ؛ يعني ... : امير از مرگ نجات يافته
18- «جامه بگردانيد» ؛ يعني ... : لباس عوض كرد.
درس هشتم
داستان داستانها / وقت صحر
لغت
1- «تحجّر» در اصطلاح ... : شكل گرفتن انديشه در ذهن است كه تغيير آن ممكن نباشد.
2- «سطوت» ؛ يعني ... : حشمت، مهابت
3- «استيصال» كدام معني را دارد؟ ناچاري
4- «پيركانا» به چه معني است؟ پيراحمق
املاء
5- كدام تركيب املاي نادرست دارد؟ «تجلّي صفات، فراق ملك، حبّ ذات» فراغ كلمات
تاريخ ادبيات
6- كتاب«داستانداستانها»اثركيست؟دكترمحمدعلي اسلامي ندوشن
7- «نوعي نوشته يا نمايش نامه با موضوعي غمانگيز» چه نام دارد؟ تراژدي
آرايههاي ادبي
8- «بوتهي آزمايش» به كنايه ؛ يعني ... : محك زدن و آزمودن
9- مصراع«كفيراد دارد،دلي پر ز داد» چه آرايهاي دارد؟جناس/مجاز
10- عبارت«زردشت اورا كمربسته كردهاست.» چه آرايهاي دارد؟ كنايه
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- در كتاب «داستان داستانها» نبرد رستم و اسفنديار چه نام گرفتهاست؟ نبرد بر سر آزادي و اسارت
12- اسفنديار نمايندهي كدام قشر از اقشار جامعه است؟ دين و دولت
13- «اسفنديار فرتوتي رستم را تحقير ميكند» ؛ يعني ... : اسفنديار پيري رستم را تحقير ميكند.
14- «تعبيهي زال» كدام معني را ميرساند؟ نيرنگ زال
15- چرا رستم غلبه بر اسفنديار را مشكل ميداند؟ چون اسفنديار رويين تن است.
16- منظور از «هفتخان» چيست؟ هفت مرحلهي دشوار در زندگي و جنگهاي رستم
17- «تو اندر زمانه رسيد نوري« ؛ يعني ... : تازه به دوران رسيدهاي
18- «كي راد دارد دلي پر ز داد» كدام معني را دارد؟ بخشنده و دادگر است.
درس نهم
خون خورشيد / بانگ جرس
لغت
1- «اشاعه» به كدام معني است؟ پراكنده ساختن
2- «شمشير آخته» ؛ يعني ... : شمشير بيرون كشيده شده
3- «جرس» به چه معني است؟ زنگ
4- «تانّي» ؛ يعني ... : آهستگي
تاريخ ادبيات
5- كتاب «برزيگران دشت خون» اثر كيست؟ پرويز خرسند
6- مجموعه شعر«سرود سپيده» اثر كيست؟ حميد سبزواري
املاء
7- كدام تركيب غلط نوشته شده است؟ «نگاههاي تأثّرآميز، صحابهي بلندپايه، رشتهاي نامرعي»
آرايههاي ادبي
8- عبارت «پيكار داد بود و بيداد و مبارزهي حق بود و باطل» چه آرايهاي را دارد؟ تضاد
9- در عبارت «... چون اختري تابناك و پرفروغ از تاريكيهاي گريخت.» كدام ركن تشبيه حذف شده است؟ مشبه
10- مصراع«دلبرعبور از سرخار وخارهبنديم.»چهآرايهايدارد؟جناس
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- «پا در ركابداشتن»بهچهمعنياست؟آمادهي هجوم و حمله شدن
12- «وادي اَيمن» كدام سرزمين است؟ فلسطين
13- «كليما...» لقب كدام پيامبر است؟ موسي
14- در مصراع «مقصد ديار قدس همپاي جلودار» منظور از «جلودار» كيست؟ امامخميني
15- مفرد واژهي «صحابه» چيست؟ صاحب
16- «صديق» ؛ يعني ... : كسي كه بسيار راست ميگويد.
17- «بانگرحيل» بهچهمعني است؟ فراخوان براي رفتن به كوچ كردن
18- منظور از كلمات مشخص شده چيست؟ «وادي پر از فرعونيان و قبطيان است.» اسرائيليان
درس دهم
تپهي برهاني / باغ نگاه
لغت
1- «محمل» ؛ يعني ... : كجاوه
2- «نسق» به چه معني است؟ نظم و ترتيب
3- «اهل مروّت» ؛ يعني ... : جوان مردان
4- «وداع» به چه معني است؟ خداحافظي و بدرود
املاء
5- كدامتركيبغلطاملاييدارد؟ «ناحيهي شقيقه، صداي اضطرابآور، حرب احد» اضطرابآور
تاريخ ادبيات
6- كتاب «روضهي خلد» اثر كيست و در چه قرني نوشته شده است؟ مجدخوافي، قرن هشتم
آرايههاي ادبي
7- كدام تركيب تشبيه نيست؟ «شراب فرقت، باغ نگاه، موج فروخفته» : موج فروخفته
8- در مصراع «صبح، دو مرغ رها / بيصدا، صحن دو چشمان تو را ترك كرد.» دو مرغ رها چه آرايهاي دارد؟ استعاره
درك مطلب و دانستنيهاي درس
9- «بهآخر خط رسيدهايم» ؛ يعني ... : مرگونابودي ما حتمياست.
10- «هوا گرگو ميش بود.» به چه معني است؟ صبح بسيار زود بود.
11- منظور از «لب ديوار دل» چيست؟ چشم
12- «پاتك» ؛ يعني ... : ضد حمله
13- «يك در حرب اُحد بود» ؛ يعني ... : شخصي در جنگ اُحد شركت كرده بود.
14- «آب برداشتم و گرد تشنگان ميگشت.» در كدام واژه «حذف» صورت گرفته است؟ ميگشت (ميگشتم)
15- «تناول كردن» به چه معني است؟ خوردن
16- «انهدام نيرو» چه معنايي دارد؟ نابودكردن نيروي دشمن
17- «دورانهشتسالهيدفاعمقدس»اشارهبهچيست؟جنگايران وعراق
درس يازدهم
ترانهي من
لغت
1- «كژخيم» ؛ يعني ... : بدرفتار، كژرفتار
2- «رايزنان» به چه معني است؟ مشاوران
3- «كسي كه پيشاپيش قافله با زوار حركت ميكند و آواز ميخواند.» هم معني با چيست؟ چاووش
4- راهب در جملهي «تزار به راهب كمك كرد تا جامهي مرد زخمي را درآورد.»كيست؟ عابدمسيحي / ترساي پارسا و گوشهنشيني
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «محتاج مردم، پيشآمد نامناسب، جامهاي ژنده» : پيشامد نامناسب
تاريخ ادبيات
6- «مكبث» اثر كدام شاعر است؟ ويليام شكسپير
7- «جنگ و صلح» را چه كسي نوشته است؟ لئون تولستوي
8- سرودههاي كوتاه شكسپير چه نام دارد؟ غزلواره
آرايهها
9- در عبارت «تزار مثل مار چنبر زد و بهخواب رفت» وجه شبه چيست؟ چنبرزدن و حلقهشدن
10- «مشبه» در جملهي «همانند امواج، دقايق عمر ما نيز بهسوي فرجام خويش ميشتابند.» چيست؟ دقايق عمر
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- مضمون «غزلوارههاي شكسپير» چيست؟ عشق و ستايش جواني و مسائل اخلاقي
12- «خسوفهاي كژخيم» ؛ يعني ... : حوادث ناگوار
13- «تزار» كيست؟ لقب پادشاهان روسيه در قديم
14- «تزار جامهي ژنده پوشيد.» به چه معني است؟ تزارجامهي كهنه پوشيد.
15- «در فرزانگي نامآور بود.» ؛ يعني ... : به خردمندي معروف بود.
16- «زمان فرّه جواني را ميپژمرد.» ؛ يعني ... : گذشت روزگار شكوه جواني را از بين ميبرد.
17- جملهي«با راهبيرايزند» به چه معني است؟ با راهبي مشورت كند.
18- در شعر «ولادت كه روزگاري از گوهر نور بود...» چرا ولادت گوهر نور است؟ چون آفرينش انسان مقدس است.
19- «زبان» شكسپير در غزلوارهها چگونه است؟ روانو ساده با تصاوير بديع و زيبا
20- «لئون تولستوي» متعلق به چه قرني است؟ نوزدهم
درس دوازدهم
ققنوس / چشم به راه
لغت
1- «متقاعد كردن» ؛ يعني ... : مجاب كردن
2- «بديع» در جملهي «اين آشيانه آن قدر بديع بود كه ...» به چه معني است؟ نو و تازه
3- «ثقبه» ؛ يعني ... : سوراخ كوچك
4- «طرفه» در مصراع «هست ققنوس طرفه مرغي دلستان» چه معني ميدهد؟ شگفتآور
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «اضغاث احكلام، غليهي حلوا، مالك دوذخ» : قليهي حلوا، مالك دوزخ
6- مجموعهي«ماهنو ومرغانآواره»اثركدامشاعراست؟رابيندررانات تاگور
تاريخ ادبيات
7- «اخلاق الاشرف» اثر كيست؟ عبيد زاكاني
8- «منطقالطّير» از كدام شاعر است؟ عطّار نيشابوري
درك مطلب و دانستنيهاي درس
9- اگر كلمهاي جز معني اصلي، نشانه و مظهر معاني ديگر قرار گيرد، به آن چه ميگويند؟ نماد
10- «ققنوس» نماد چيست؟ هويّت و موجوديّت يك ملت
11- «نسلش منقرض شده است.» ؛ يعني ... : نسلش از بين رفته است.
12- «ادب غنايي» در چند شكل مطرح شده است؟ چهار شكل
13- «بث الشكوي» به چه معني است؟ گله و شكايت
14- «مدتي اندك چون چشم به هم زدن» با چه واژهاي هم معني است؟ لمحه
15- «به سخره گرفتن» ؛ يعني ... : به بيگاري گرفتن، ريشخندكردن
16- مفهوم بيت «هركه در اين بزم مقربتر است/ جام بلا بيشترش ميدهند.» چيست؟ هر كس در اين دستگاه بيشتر مورد توجّه است، بيشتر عذاب ميكشد.
17- كتاب «ويس و رامين» از كدام نوع ادبيات است؟ ادب غنايي
18- مفرد واژهي «اكابر» چيست؟ اكبر
درس سيزدهم
اميد ديدار / آفتاب وفا
لغت
1- «فرقت» ؛ يعني ... : دوري
2- «خليدن» به چه معني است؟ مجروح شدن
3- «ديدار» در مصراع «چوبينم دوست را يك روز ديدار» به چه معني است. چهره
4- «چه مايه» در مصراع «چه مايه غم خورد تا گل برآرد» چه معنياي دارد؟ به مقدار زياد
املاء
5- در كدام تركيب غلط املايي وجود دارد؟ «سبز و نقض، عود و صاج، بانگ طرب» : سبز و نغز، عود و ساج
تاريخ ادبيات
6- چه داستاني است كه بازماندهي يك داستان كهن و عاشقانهي ايراني است؟ ويس و رامين
7- فخرالدين اسعد گرگاني در كدام قرن ميزيسته است؟ قرن پنجم
8- «حسّانالعجم» لقب كدام شاعر است؟ خاقاني
آرايههاي ادبي
9- قافيهي بيت «نه شاخش خشك گردد روز سرما / نه برگش زرد گردد روز گرما» چه آرايهاي دارد؟ تضاد، جناس
10- بيت «اگر چه تلخ باشد فرقت يار / در او شيرين بود اميد ديدار» چه آرايهاي دارد؟ تضاد
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- بيت «نبيني باغبان چون گل بكارد / چه مايه غم خورد تا گل برآرد» بر چه امري تأكيد دارد؟ تلاش و كوشش
12- آثار «فخرالدين اسعدگرگاني» در شمار كدام نوع ادبيات است؟ ادبيات غنايي
13- «تميار ديدن» ؛ يعني ... : درد و رنج بردن
14- «نامهي سر به مهر» به چه معني است؟ نامهي سربسته
15- «پيك بسته قبا» ؛ يعني ... : پيك مخصوص
16- «عود و ساج» چيست؟ نوعي درخت
17- «پيراستن» ؛ يعني ... : زدودن، زينت دادن
18- «رغم» در اصل ؛ يعني ... : به خاك آلودن بيني
درس چهاردهم
پروانهي بيپروا / سخن
لغت
1- «گرانجان» ؛ يعني ... : نادان، فرومايه
2- «مضيف» ؛ يعني ... : مهمانخانه
3- «غازه» به چه معني است؟ گلگونه
4- «آوازهشدن» ؛ يعني ... : مشهور شدن
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «حقّهي زر، حوضهي ادبيات، شكفتهگي روح» : حوزهي ادبيات، شكفتگي روح
تاريخ ادبيات
6- «مصيبتنامه» اثر كيست؟ عطار نيشابوري
7- نام ديگر كتاب «منطقالطير» چيست؟ مقاماتالطيور
8- كدام اثر عطار نيشابوري به نثر است؟ تذكرةالاوليا
آرايههاي ادبي
9- «پاي كوبان» در مصراع «پاي كوبان بر سر آتش نشست.» چه آرايهاي است؟ كنايه
10- در مصراع «سرخ شد چون آتشي اعضاي او» وجه شبه چيست؟ سرخي
11- كلمات قافيه در بيت «دست دركش كرد با آتش به هم / خويشتن گم كرد با او خوش به هم» كدامند؟ آتش، خوش
درك مطلب و دانستنيهاي درس
12- در «منطقالطير» عاشق حقيقي چگونه تصوير شده است؟ به شكل پروانهاي كه از آتش پروا ندارد.
13- مصراع «بازگشت و دفتر خود بازكرد» به چه معني است؟ برگشت و آن چه ديده بود شرح داد.
14- در منطقالطير پرندگان براي ديدن «سيمرغ» چند مرحله را طي ميكنند؟ هفت مرحله
15- «در كاربودن» ؛ يعني ... :كارآزموده بودن
16- غزلهاي«مولانا»دركدامحوزهيادبيات قرار ميگيرند؟ ادب غنايي
17- منظور از «گوهر گوينده» چيست؟ نفس ناطقهي انسان
18- «نقصانبهملكرسيد.» ؛ يعني ... كم و كاستي به مملكت راه يافت.
درس پانزدهم
كبوتر طوقدار / از ماست كه بر
لغت
1- «متصيّد» ؛ يعني ... : شكارگاه
2- «جال» به چه معني است؟ تله و دام
3- «مطوقّه» چه معني ميدهد؟ طوقدار
4- «مظاهرت» ؛ يعني ... : پشتيباني
املاء
5- عبارت «در وقت فراق موافقت اوليتر، والّا تاعنان مجال وقيئت يابند.» چند غلط املايي دارد؟ سه (فراغ، طاعنان، وقيعت)
6- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «مواجب صيادت، موالات تو، مرغزاري نزه» : مواجب سيادت
تاريخ ادبيات
7- اصل كتاب «كليله و دمنه» به كدام كشور تعلق داشته است؟ هندوستان
8- مترجم «كليله و دمنه» به زبان عربي كيست؟ ابن مقفع
9- «ناصرخسرو قبادياني» در سرودن چه نوع شعري، شهرت دارد؟ قصيده
آرايههاي ادبي
10- در جملهي «پرزاغ چون دم طاووس نمودي» كدام ركن تشبيه موجود نيست؟
11- در مصراع «درفشان لاله در وي چون چراغي» مشبه كدام واژه است؟ لاله
12- درمصراع «امروز همه روي جهان زير پر ماست.» قسمت مشخص شده چه آرايهاي دارد؟ كنايه
درك مطلب و دانستنيهاي درس
13- «اختلاف صيادان آن جا متواتر» ؛ يعني ... : صيادان به آنجا رفت و آمد بسيار داشتند.
14- «اين مرد را كاري افتاده است.» به چه معني است؟ اين مرد در صدد انجام دادن كاري است.
15- «به تگ ايستاد» چه معني ميدهد؟ شروع به دويدن كرد.
16- «در ضبط آوردن» ؛ يعني ... : گرفتن
17- مفهوم «هريك خود را ميكوشيد» چيست؟ هر يك براي رهايي خود تلاش ميكرد.
18- «سر خويش گرفت» ؛ يعني ... : دنبال كار خود رفت.
19- مفهوم «راه بتافتند.» چيست؟ تغيير جهت دادند.
20- مفهوم جملهي «اهمال جانب من جايز نشمري» چيست؟ در حق من سستي و سهلانگاري نميكني.
درس شانزدهم
نوروز/ زاغ و كبك
لغت
1- «متقارب» ؛ يعني ... : نزديك شونده
2- «مكاس» ميكرد» به چه معني است؟ چانه ميزد.
3- «راغ» چه معني ميدهد؟ صحرا، بيابان
4- «فتوّت» ؛ يعني ... : جوانمردي
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «تمدّن مصنوعي، سروش احورامزدا، صحيفهي عالم» : اهورامزدا
تاريخ ادبيات
6- درون مايههاي مثنوي «هفتاورنگ» چيست؟ عرفاني و اخلاقي
7- كدام كتاب را «جامي» به تقليد از گلستان سعدي نوشته است؟ بهارستان
8- كتاب «روضهي خلد» اثر كيست و در چه قرني نوشته شده است؟ مجدخوافي، قرن ششم
آرايههاي ادبي
9- مصراع«رختخود ازباغ بهراغيكشيد»چهآرايهايدارد؟كنايه،جناس
10- «ارابهي بيرحم زمان» چه آرايهاي را به وجود آورده است؟ تشبيه، تشخيص
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- مفهوم مصراع «عرضه ده مخزن پنهان كرده» چييست؟ نشاندهندهي گنجهاي پنهان كوه
12- «رفت به شاگردي رفتار او» ؛ يعني ... : از او تقليد كرد.
13- «نارده كبك» به چه معني است؟ كبك كمياب
14- در بيت «عاقبت از خامي خود سوخته / رهروي كبك نياموخته» چه امري نكوهش شده است؟ تقليد
15- «پايمردي» ؛ يعني ... : شجاعت
16- در عبارت «اين فرزند فراموشكار، مادر خويش را از ياد ميبرد.» منظور از «مادر» چيست؟ طبيعت
17- «جريدهي عالم» ؛ يعني ... : جهان و روزگار
18- «امهال اين، دور از فتوّت» كدام معني را دارد؟ به تعويق انداختن اين دور از جوان مردي است.
درس هفدهم
هجرت / آفتاب پنهاني
لغت
1- «سترگ» ؛ يعني ... : زورمند، بزرگ جثه
2- «حرمان» به چه معني است؟ نوميدي
3- «تذرو» چه معني ميدهد؟ قرقاول
4- «آيينه» نماد چيست؟ صفا و پاكي
تاريخ ادبيات
5- «رجعت سرخ ستاره» اثر كيست؟ علي معلّم
6- «دري به خانهيخورشيد» ازكدام نويسنده است؟ سلمان هراتي
7- كتاب «تنفس صبح» اثر كيست؟ قيصر امينپور
آرايههاي ادبي
8- مصراع «بيا كه ياد تو آرامشي است طوفاني» چه آرايهاي دارد؟ متناقضنما
9- مصراع «هابيليان بوي قيامت ميشنيدند» چه آرايهاي دارد؟ حسآميزي
10- در مصراع «عالم ثناگوي جلال همّت او»، كدام واژه «مجاز» است؟ عالم
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- در مصراع «برخفتهي شب، شبروي بيدار ديدم» منظور از «شبرو» كيست؟ امامخميني
12- «شوكت ديرينه» در مصراع «از روزن شب، شوكت ديرينه ديده» به چه معني است؟ گذشتهي درخشان اسلام
13- «تويي كه در سفر عشق خط پاياني» ؛ يعني ... : پايان بخش خط انبياءو اولياء هستي
14- مصراع «تو از حوالي اقليم هركجاآباد» به چه معني است؟ تو به سرزميني تعلق داريد كه همهجايش آباد است.
15- منظوراز«اينفصل»درمصراع«اين فصل را با من بخوان...»چيست؟ كتاب انقلاب
16- «پلكدل پريدن» اعتقادياست عاميانه بهمعني... : آمدنميهمان
درس نوزدهم
نياز روحاني / چشمهاي
لغت
1- «جولاهه» به چه معني است؟ بافنده، نساج، عنكبوت
2- «جولان دادن» ؛ يعني ... : تاخت و تاز كردن
3- «هَزار» در مصراع «آواي خوش هزار تقديم تو باد» چه معني ميدهد؟ بلبل
4- «گدازه» ؛ يعني ... : پارهي آتش
تاريخ ادبيات
5- كتاب «اسرارالتوحيد» اثر كيست؟ محمد منّور
6- مجموعه شعر «سفر سوختن» اثر كيست؟
7- وزن رباعي معادل است با ... : لاحول ولا قوة الّا بالله
8- معروفترين شاعر رباعيسرا كيست؟ خيام نيشابوري
آرايههاي ادبي
9- «اگر شاعر دليلي غير واقعي، اما شاعرانه بياورد.» از چه آرايهاي استفاده كرده است؟ حسن تعليل
10- «گل زخم» چه آرايهاي دارد؟ تشبيه
11- «چشم به راه بودن» چهآرايهاي است؟ كنايه
درك مطلب و دانستنيهاي درس
12- «قدمت تاريخ» ؛ يعني ... : كهنگي و ديرينگي تاريخ
13- گزارش نويسنده «از زندگي، حالات و احساسات خويش» چه نام دارد؟ حسب حال
14- «بردوش زمانهلحظهها سنگين بود» ؛ روزگار به سختي و به كندي ميگذشت.
15- «به پاس يك دل ابري» ؛ يعني ... : به خاطر يك دلگرفته
16- مفهوم مصراع «خورشيد و زمين و آسمان غمگين بود» چيست؟ طبيعت عزادار بود.
17- از جمله مفاهيم محوري انقلاب اسلامي كدام است؟ عشق و شهيد و شهادت
18- «پاي بدان گو فرو برده» ؛ يعني ... : پاي خود را درون گودال فروبرده بود.
درس بيست و يكم
بخوان
لغت
1- «علق» ؛ يعني ... : خون غليظ
2- «امم» به چه معني است؟ امتها
3- «قيّه كشيدن» چه معني ميدهد؟ جيغ كشيدن به هنگام جشن
4- «مراوده» ؛ يعني ... : با كسي رفت و آمد داشتن
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «كوههاي عبوس،كوه حرا، علايم حياط» : علايم حيات
تاريخ ادبيات
6- كتاب «پيامبر» اثر كيست؟ زينالعابدين رهنما
7- در نوشتن كتاب «پيامبر» از چه شيوهاي استفاده شده است؟ توصيف و داستاننويسي
آرايهها
8- در عبارت «در همين كوه تاريكي و روشنايي طبيعت پررنگتر است.» چه آرايهاي وجود دارد؟ تضاد
9- عبارت «تمام سنگها حالت استماع دارند،گوش ميكنند و منتظرند.» چه آرايهاي وجود دارد؟ تشخيص
10- «وجه شبه» در اين عبارت چيست؟ «روحش به سان كبوتري كه به اضطراب افتد تكان خورد.» تكان خوردن
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- در عبارت «مكه يك كوه تاريخي دارد و اين كوه يك آشناي صميمي» آشناي صميمي كيست؟ حضرت محمد(ص)
12- كتابهايي كه دربارهي زندگي پيامبر نوشته شده است، چه نام دارد؟ سيره
13- در عبارت «اين كوه روحي پيدا كرده بود كه ميخواست منشأ آيين نويني بشود.» دين اسلام
14- بيت «نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت / به غمزه مسئله آموز صد مدرّس شد» كدام ويژگي حصرت محمد (ص) را بيان ميكند؟امّي بودن
15- منظور از «رستاخيز موعود» چيست؟ روز قيامت
16- مفرد واژهي «قوافل» چه واژهاي است؟ قافله
17- در عبارت «رمهها از ان عبور ميكنند و غباري افشان مينمايند.» افشان به چه معني است؟ پراكنده
18- «ابديت» ؛ يعني ... : جاودانگي
19- «ميديد او در بند خودش نيست.» به چه معني است؟ ميديد او به فكر خودش نيست.
20- مفرد كلمهي «كاينات» چيست؟ كاينه
درس بيست و دوم
بوي جوي موليان / ملك
لغت
1- «مباهات» به چه معني است؟ فخر كردن
2- «گرده» ؛ يعني ... : نان و خوراكي
3- «ايما» به چه معني است؟ اشاره كردن
4- در مصراع «پيش صاحب نظران ملك سليمان باد است.» صاحبنظران به چه معني است؟ عارفان و پارسايان
املاء
5- كدامتركيب غلط املايي دارد؟ «حياط دربست، اتاقكي محسور، خبر انتساب» : اتاقكي محصور، خبر انتصاب
تاريخ ادبيات
6- اصل كتاب «سندباد نامه» از كدام كشور بوده است؟ هندوستان
7- «سند بادنامه» اثر كيست؟ ظهيري سمرقندي
8- كتاب «بخاراي من،ايل من» از كيست؟ محمدبهمن بيگي
آرايههاي ادبي
9- در مصراع «همچو نرگس بگشا چشم و ببين كاندرخاك...» نرگس نماد چيست؟ چشم
10- عبارت «ازشنيدن اسمشهر قند در دلم آبميشد.» چه آرايهاي دارد؟ كنايه
درك مطلب و دانستنيهاي درس
11- «اسبي كه رنگ او ميان زرد و بور باشد.» هم معني با چه واژهاي است؟ كرند
12- عنوان درس «بوي جوي موليان» از كدام شاعر گرفته شده است؟ رودكي
13- «از وجه زاد و توشه» ؛ يعني ... : براي خوراك سفر
14- «خيمهي انسان مزن بر در اين كهنه رباط» به چه معني است؟ به اين دنيا دل مبند.
15- ذكر نامشاعر درپايان شعر در اصطلاح چه ناميده ميشود؟ تخلّص
16- «مادرت را اعانت ميكردم.» ؛ يعني ... : به مادرت كمك ميكردم.
17- معناي كنايي «آب خوش از گلويش پايين نميرود.» چيست؟ با خوشي و راحتي زندگي نميكند.
18- در جملهي «از ترقّي عدليه چشم پوشيدم.» عدليه به كدام اداره گفته ميشد؟دادگستري
19- «برجستگي جلو زين اسب كه از چوب، شاخ يا فلز سازند مترادف است با ... : قاچ زين
درس بيست و سوم
اقليم عشق
لغت
1- «مضيق» به چه معناست؟ تنگنا
2- «عين اليقين» ؛ يعني ... : يقيني كه از ديدن حاصل شود.
3- «فرقدان» به چه معني است؟ دو ستاره در صورت فلكي دب اكبر
4- «زنّار» ؛ يعني ... : كمربندي كه زردشتيان و مسيحيان به كمر ميبستند تا از مسلمانان شناخته شوند.
املاء
5- در بيت «قصد ايشان نهفته اصراري است / كه به ايماكنندگان اظهار» كدام واژه غلط نوشته شده است؟ اسرار
تاريخ ادبيات
6- عمده شهرت «هاتف اصفهاني» به چيست؟ ترجيعبند عرفاني
7- «هاتف اصفهاني» شاعر كدام دوره است؟ افشاريان و زنديان
آرايههاي ادبي
8- كدام تركيب «تشبيه» است؟ «چشم دل، اقليم عشق، پاي اوهام» : اقليم عشق
9- مصراع «مرد راهي اگر بيا و بيار» چه آرايهاي دارد؟ جناس
درك مطلب و دانستنيهاي درس
10- «ترجيعبند» چگونه قالب شعري است؟ چند بخش است كه هر بخش قافيهي جداگانهاي دارد،بيتي فاصلهي بندها تكرار ميشود.
11- در مصراع «برهمه اهل اين زمين به مراد...» منظور از اهل اين زمين، چه كساني هستند؟ عاشقان
12- «هاتف اصفهاني» در غزل پيرو كيست؟ سعدي و حافظ
13- «سرگران» ؛ يعني ... : بياعتنا
14- «ملكلامكان» بهچه سرزميني گفته ميشود؟ گسترهي فرمانروايي خداوند
15- «اوليالابصار» به چه معني است؟ دانايان
16- بيت «باريابي به محفلي كانجا / جبرئيل امين ندارد بار» به كدام رويداد اشاره دارد؟ معراج پيامبر
17- معنايبيت«شودآسان زعشق كاريچند/كهبود نزدعقلبسدشوار» چيست؟عشقكارهايي راكه عقلنميتواند انجام دهد،انجام ميدهد.
درس بيست و چهارم
موسي و شبان
لغت
1- «نمط» ؛ يعني ... : روش
2- «چارق» به چه معني است؟ كفش چرمي
3- «عتاب» به چه معني است؟ سرزنش، ملامت
4- «فصل كردن» ؛يعني ... : جداكردن
تاريخ ادبيات
5- قصهي «موسي و شبان» از كدام دفتر مثنوي است؟ دفتر دوم
6- آموزههايعرفاني«مثنويمعنوي»درچهقالبيبيان شده است؟ تمثيل
آرايههاي ادبي
7- «ژاژ خاييدن» چه آرايهاي است؟ كنايه
8- دو واژهي (حلق و خلق) نسبت به هم چه آرايهاي دارند؟ جناس
درك مطلب و دانستنيهاي درس
9- در مصراع «آفتابي را چنينها كي رواست» منظور از (آفتاب) كيست؟ خداوند بزرگ
10- «هر كسي را اصطلاحي دادهام» ؛ يعني ... : به هر كس شيوهاي آموختهام.
11- در مصراع «در حق او مدح و در حق تو ذم» منظور شاعر از «او و تو» كيست؟ چوپان، موسي
12- در مصراع «ملت عشق از همه دينها جداست.» ملت در كدام معني به كار رفته است؟ عقيده و مذهب
13- در مصراع «من نكردم امر تا سودي كنم.» امر به چه چيزي منظور نظر است؟ عبادت
14- «با كي اَستَت» ؛ يعني ... : با چه كسي سخن ميگويي.
15- «فُشار» ؛ يعني ... : سخن بيهوده
16- «آفتابي را چنينها كي رواست» به چه معني است؟ چنين چيزهايي لايق خداوند نيست.
17- «دهان دوختن» كنايه است از ... : سكوت كردن
18- «گران جاني» به چه معني است؟ تنبلي و سستي در عبادت
19- عبارت «خون شهيدان را ز آب اوليتر است» به چه معني است؟ شهيد در خون تپيده به غسل نياز ندارد.
20- مصراع «عشق را درياي غم، غمناك نيست.» ؛ يعني ... : عشق از درياي غم، ترس و هراسي ندارد
شبنم عشق
لغت
1- «سُفت» ؛ يعني ... : دوش، كتف
2- «طين» به چه معني است؟ گِل
3- «پنهان كردن حقيقت» معني چه واژهاي است؟ تلبيس
4- «جنيبت كش» ؛ يعني ... : ميرآخور
املاء
5- كدام تركيب غلط املايي دارد؟ «خزانهي غيب، تفرّص كردن، خطاب عزّت» : تفرس كردن
تاريخ ادبيات
6- اثر «نجمالدّين دايه» چيست؟ مرصادالعباد
7- نجمالدّين دايه از عرفاي قرن ... است. هفتم
آرايههاي ادبي
8- كدام تركيب «تشبيه» نيست؟ «شبنم عشق، ابر كرم، خاك آدم» خاك آدم
9- «خاك تن در نميدهد.» چه آرايهاي دارد؟ كنايه
10- «يك قبضه خاك» ؛ يعني ... : مشتي خاك
11- «وسايط گوناگون در هر مقام بركار كرد.» ؛ يعني ... : در ساختن هرچيز از واسطه و وسيلهاي استفاده كرد.
12- مفهوم مصراع «اي به ازل بوده و نابوده ما» چيست؟ تو هميشه وجود داشتهاي اما ما نبودهايم.
13- «اعورانه بدو در مينگريست.» به چه معني است؟ با يك چشم او را نگاه ميكرد.
14- «اصناف موجودات» ؛ يعني ... : موجودات گوناگون
15- عرفا «بار امانت» را چه دانستهاند؟ عشق
16- «تعبيهكردن» ؛ يعني ... : نهادن
17- نام «فرشتهي وحي» چيست؟ جبرئيل
18- «طوع و رغبت» ؛ يعني ... : اطاعت و ميل
19- معنيكنايي«انگشتتعجّبدردندانگذاشتن»چيست؟حيرانماندن
20- «نقشهاي بوقلمون آفرينش» ؛ يعني ... : جلوههاي گوناگون خلقت
برگرفته از وبلاگ سیمرغ
بارالها...