مست و هوشیار (معنی ونکات درس پانزدهم زبان وادبیات فارسی)چهارم تجربی وریاضی

 مست و هوشیار

        مناظره مست و هشیار از بهترین و زیباترین قطعات پروین اعتصامی است. شاعر در این شعر با بهره گیری از طنزی لطیف و اشاراتی روشن به ترسیم فساد و تزویر اجتماع عصر خویش پرداخته است. طنز موجود در این شعر طنز رندانه ی حافظ را فرا یاد می آورد.

نکات مهم

محتسب مستی به ره دید وگریبانش گرفت             مست گفت: ای دوست پیراهن است افسار نیست

این شعر، جز اشعار حفظی است

قالب شعر: قطعه / محتوا : ترسیم فساد و تزویر اجتماع عصر شاعر

محتسب: ماموری که کار وی نظارت براجرای احکام دین بود

مرجع ضمیر« ش»: مست ؛  نقش مضاف الیه

دوست: منظور محتسب / افسار تسمه وریسمانی که به سر وگردن اسب والاغ می بندند

گریبان و پیراهن: تناسب / است و نیست تضاد

معنی: محتسب (مامور)درراه مستی را دید وگریبانش راگرفت مست گفت ای دوست این پیراهن است که آن را گرفته ای افسار نیست .

ادامه نوشته

نمونه سئوال زبان وادبیات فارسی چهارم ریاضی وتجرب نوبت اول

اداره آموزش وپرورش				ای نام تو بهترین سر آغاز		نمره باعدد:
	دبیرستان				آزمون زبان و ادبیات  فارسی  چهارم		نمره با حروف:
	نوبت اول دی ماه 1392				نام کلاس  چهارم....................رشته.......................		نام وامضای دبیر :
	نام ونام خانوادگی: .				مدت : 60 دقیقه	تاریخ آزمون    28/10/1392
	معنی ومفهوم شعر ونثر ( 6نمره )
		1	ني حريف هركه ازياري بريد   /  پردهايش پرده هاي ما دريد						5/0
		2	پرردگارا روامدار كه سربه دنبال هوس بگذارم ودرظلمات جهل وضلال ازچراغ هدايت به دورافتم						5/0
		3	نهان گشت آیین فرزانگان   /   پراکنده شد نام دیوانگان						5/0
		4	توسنی کردم ندانستم همی   /   کز کشیدن تنگ تر گردد کمند						5/0
		5	نباشم بدين محضر اندر گوا     /    نه هرگز برانديــــــــشم از پادشا

ادامه نوشته

ضمیر

ضمیر

احمد[مرجع] از برادرش[ضمير] (احمد) خواهش كرد او[ضمير] را در كارها راهنمايي كند.

  انواع ضمير:

1- ضمير شخص : جدا و پيوسته
جدا : من، تو، او / ما ، شما ، ايشان ، آن ها
پيوسته : مَ، تَ، شَ / مان ، تان ، يشان
ضمير شخص جانشين اسم مي شود و شش شخص دارد

2 – ضمير مشترك :‌خود ضمير مشترك است و به جاي هر شش شخص بكار مي رود. به جاي خود در نوشته هاي ادبي خويش و خويشتن هم كاربرد دارد.

ادامه نوشته

اسم چیست ؟

اسم چیست ؟

اسم یک عنصر زبانی است که هسته ی گروه اسمی واقع می شود و می تواند وابسته های پیشین و پسین داشته باشد و نقش های نهاد و مفعول و متمم و مسند و ... را بپذیرد.

اسم از لحاظ معنایی به اسم انسان، حیوان، گیاه، شیء و یا مفهوم ذهنی و به طور کلی همه ی پدیده های مادی و غیر مادی دلالت دارد.

اسم با نشانه های صرفی خاصی همراه می شود، نشانه های صرفی اسم به مفاهیم دستوری چون جنس و نوع، معرفه و نکره و نیز مفرد و جمع اشاره می کند.

اسم ها بزرگ ترین گروه کلمات زبان را تشکیل می دهند و برای تشخیص آن ها هم نشانه های صوری وجود دارد و هم معیارهای نحوی.

همه ی مصدرهای فارسی جزو مقوله ی اسم اند.

ادامه نوشته

قواعد ترکیب

قواعد ترکیب

اهداف یادگیری:

آشنایی با ساختمان هجا در زبان فارسی

تبیین قاعده ی واجی

آشنایی با قواعد هم نشینی، قواعد نحوی و قواعد معنایی و قواعد کاربردی

در طرح های گذشته آموختیم که کوچک ترین واحد زبان واج است و بزرگترین واحد زبان جمله.

با قرار گرفتن واج ها در کنار هم تکواژ و واژه ساخته می شود اما باید توجه داشت که برای قرار گرفتن واج ها در کنار هم قواعد

ادامه نوشته

قالب های شعر فارسی

قالب های شعر

بيت

ساده ترين شكل شعر، اين است كه فقط دو مصراع داشته باشيم و به اين، بيت مي گوييم. اين دو مصراع مي توانند هم قافيه باشند و يا نباشند. بيت واحد كوچكي است و سرودنِ فقط يك تك بيت به عنوان يك شعر، كمتر رايج بوده است، مگر در لا به لاي متون نثر و يا در مواردي كه شاعر مضموني كوتاه براي بيان يافته و سرِ آن نداشته است كه خويش را به اندازه بيش از يك بيت به زحمت سرودن بيندازد.
اين هم يك بيت از گلستان سعدي:
ابلهي كو روز روشن شمع كافوري نهد،
زود بيني كش به شب روغن نباشد در چراغ
بيت به عنوان يك قالب مستقل كمتر به كار رفته و خود واحدي براي قالب هاي بزرگتر است; يعني مصراع هاي بيشتر شعرها دو به دو به هم پيوسته اند.

 

ادامه نوشته